‘Drivers, Start Your Engines:’ -De complete racegids voor de 109de Indianapolis 500
'Drivers, start your engines'. Deze beroemde oneliner wordt zondag om 18:38 uur Nederlandse tijd door levende racelegende Roger Penske uitgesproken. Het is de opmaat richting de start van de 109de Indianapolis 500. Het is de allergrootste autosportrace van het universum. Vaak één adem genoemd met de Grand Prix van Monaco en de 24 uur van Le Mans. Ook Rinus 'VeeKay' van Kalmthout is als enige Nederlander weer van de partij. Vanaf de allerlaatste plaats hoopt de 24-jarige Hoofddorper op eeuwige glorie. In dit artikel blikt GPToday.net vooruit op de wedstrijd.
The Greatest Spectacle
De Indianapolis 500 bestaat al sinds begin de twintigste eeuw. De allereerste editie was maar liefst 114 jaar geleden. Op 30 mei 1911 was Roy Harroun in een Marmon Wasp met een 7820 cc zescilinder als eerste overwinnaar afgevlagd. De enige Nederlander die de befaamde wedstrijd op de Indianapolis Motor Speedway won, was Arie Luyendyk. In 1990 en 1997 schreef de nu 71-jarge coureur uit Sommelsdijk de historische race achter zijn naam en sindsdien een levende legende in de States. De meeste overwinningen staan op naam van A.J. Foyt, Al Unser, Rick Mears en Heilo Catroneves, alle vier met vier zeges op hun conto. Catroneves is nog steeds actief met 50 (!) jaar en ambieert nog steeds om als eerste rijder ooit voor de vijfde keer de fameuze oval-race op zijn conto te schrijven. Tweevoudig IndyCar-kampioen Josef Newgarden kan ook een bijzondere prestatie neerzetten door als eerste rijder ooit driemaal achter elkaar de Indy 500 te winnen.
Knetterhard
De baan in Indianapolis is een oval van 2.5 mijl (4 kilometer) en kent vier lange kombochten naar links. In totaal rijden de 33 coureurs 500 mijl over 200 rondes. Dat is omgerekend 805 kilometer. Snelheden boven 350 km/u halen de coureurs met speels gemak. De snelste ronde plus beste gemiddelde over vier rondes staat nog steeds op naam van Luyendyk. De tweevoudig Indy 500- winnaar reed tijdens de kwalificatie in 1996 een tijd van 0.37.616. Gemiddeld over vier laps reed de Nederlander 381 kilometer per uur (236.986 mijl). Pole verdiende Luyendyk er niet mee omdat de kwalificatie net als in 2024 over meerdere dagen zijn verspreid. De eerste startpositie ging naar Tony Stewart met een gemiddelde snelheid van 233.718 mijl per uur.
Het polerecord – de beste tijd ooit waarmee dus de poleposition wordt veroverd – was in 2024 verbroken door Scott McLaughlin. Over vier rondes reed de Nieuw-Zeelander een snelheidsgemiddelde van maar liefst 234.220 mijl, omgerekend 376.940 km/u. Dat was 0.003 sneller als het vorige record, gereden door regerend kampioen Alex Palou in 2023. VeeKay heeft door verbetering van McLaughlin nu de derde snelste tijd ooit in handen met 234.211 mijl (376.926 km/u). Dit jaar ging polesitter en rookie Robert Schwartzman een stukje langzamer met 232.790 mijl gemiddeld.
Brickyard
De speedway kenmerkt zich door de beroemde Brickyard. Dat is een smalle strook van klinkers (bricks) bij de start -en finishlijn. Het is een prachtig eerbetoon aan de vroegere jaren. 116 jaar terug, in 1909, lag de gehele kombaan er vol van. In totaal 3.2 miljoen stuks. De oval was oorspronkelijk van grind, kalksteen, teer en 220.000 gallons (ca. 833.000 liter) asfaltolie. Het was een gevaarlijke ondergrond voor de bolides. Gladheid veroorzaakte bij de eerste race in Indianapolis meteen voor chaos en vijf dodelijke ongevallen. Direct greep de eigenaar van het circuit in om ernstige ongelukken in de toekomst te voorkomen. In 63 dagen tijd was de baan omgetoverd naar een baan met met een laag van stenen. 'Brickyard' is daarom de gebruikelijke bijnaam voor de Indianapolis 500.
Volle melk
Als VeeKay eerste wordt, krijgt de Nederlander geen champagne, maar een fles melk. Niet alleen om op te drinken, maar ook – volgens de traditie – om over het eigen hoofd te gieten. De deelnemers geven vooraf hun favoriete melksmaak door aan de organisatie. De Nederlander koos voor volle melk. Dit ongebruikelijke tafereel stamt uit 1936. Tijdens de 24ste editie was het erg warm. Louis Meyer won voor de derde keer en was uitgeblust. Hij kon wel een oppepper gebruiken en vroeg om karnemelk, volgens Meyer een voedzame en verfrissende drank. Ondanks meerdere pogingen van een marketeer in de melkindustrie kwam het melk drinken door de winnaar pas in 1954 van de grond. De coureur die zegevierde kreeg namelijk 400 dollar bonus bij het achterover klokken van een glas melk. In 1956 werd het gemeengoed dankzij de winnaar Pat Flaherty, die een tekort aan calcium had. Die tikte na de race twee flessen achterover. Naast melk werd er vanaf 1954 ook een glas water aangeboden aan de winnaar, maar na een aantal jaren besloot de organisatie om alleen het 'witte' drankje aan te bieden.
Memorial Day
De Indy 500 bestaat uit nog meer tradities. Zo vindt het evenement altijd plaats in mei op de laatste zondag voor Memorial Day. Op deze feest -en gedenkdag worden Amerikaanse soldaten herdacht die zijn overleden, voornamelijk door oorlogssituaties. Voor de start staat de organisatie extra stil bij deze bijzondere dag met ceremonies en patriottische liederen. In 2020 was het de eerste keer in de historie dat de legendarische race niet rondom Memorial Day werd gehouden. Dit kwam door de gevolgen van het coronavirus. De wedstrijd was toen verplaatst naar 23 augustus.
